مقاومت به انسولین و پیشدیابت زمانی رخ میدهد که بدن شما به خوبی از انسولین استفاده نکند. در این مقاله می خواهیم در مورد مقاومت به انسولین بیشتر بدانیم پس با ما همراه باشید.
انسولین چیست؟
انسولین یک هورمون است که توسط پانکراس تولید میشود و به گلوکز موجود در خون شما کمک میکند تا وارد سلول شود، قند در سلول برای تولید انرژی استفاده میشود. گلوکز از غذایی که میخورید به دست میآید. کبد همچنین در شرایط نیاز، مانند زمانی که شما در یک رژیم سخت یا دوران روزه داری هستید، گلوکز تولید میکند. وقتی سطح گلوکز خون یا همان قند خون پس از غذا خوردن افزایش مییابد، پانکراس انسولین را در خون رها میکند. انسولین سپس سطح گلوکز خون را کاهش میدهد تا آن را در محدوده طبیعی نگه دارد.
مقاومت به انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین هنگامی رخ میدهد که سلول شما به خوبی به انسولین پاسخ نمیدهند و نمیتوانند به راحتی گلوکز خون را دریافت کنند. به عبارت دیگر، پانکراس شما مجبور به تولید بیشتر انسولین میشود تا به سلولهای شما کمک کند تا گلوکز وارد آنها شود. تا زمانی که پانکراس شما قادر به تولید انسولین به اندازه کافی برای غلبه بر پاسخ ضعیف سلولها به انسولین باشد، سطح گلوکز خون شما در محدوده سلامتی باقی خواهد ماند.
پیشدیابت چیست؟
پیشدیابت به معنای افزایش سطح گلوکز خون شما نسبت به حالت طبیعی است، اما به اندازه کافی بالا نیست که به عنوان دیابت تشخیص داده شود. پیشدیابت معمولاً در افرادی رخ میدهد که در حالتی از مقاومت به انسولین هستند یا سلولهای بتا در پانکراس به اندازه کافی انسولین تولید نمیکنند تا گلوکز خون را در محدوده طبیعی نگه دارند. بدون اندازه کافی انسولین، گلوکز اضافی در خون شما باقی میماند و وارد سلولهای شما نمیشود و در طول زمان، ممکن است به دیابت نوع 2 تبدیل شود.
چقدر پیشدیابت رایج است؟
بیش از ۸۴ میلیون نفر با سن ۱۸ سال و بالاتر در ایالات متحده دارای پیشدیابت هستند. این تعداد حدود یک نفر از هر سه نفر بزرگسال را شامل میشود.
چه کسانی احتمال ابتلا به مقاومت به انسولین یا پیشدیابت را بیشتر دارند؟
افرادی که به صورت ژنتیکی یا دارای سبک زندگی نامناسبی هستند، احتمال ابتلا به مقاومت به انسولین یا پیشدیابت را بیشتر دارند. عوامل خطر عبارتند از:
- اضافه وزن یا چاقی
- سن ۴۵ سال یا بالاتر
- والدین، برادر یا خواهر دارای دیابت
- فعالیت بدنی ناکافی
- بیماریهایی مانند فشار خون بالا و سطوح ناهنجار کلسترول
- سابقه دیابت بارداری
- سابقه بیماری قلبی یا سکته قلبی
- سندرم تخمدان پلیکیستیک یا همان PCO
افرادی که دارای سندرم متابولیک هستند – ترکیبی از فشار خون بالا و سطوح ناهنجار کلسترول – احتمال بیشتری دارد که به پیش دیابت مبتلا شوند.
همراه با این عوامل خطر، موارد دیگری که باعث ایجاد مقاومت به انسولین می شوند عبارتند از:
- برخی داروها از جمله گلوکوکورتیکوئیدها، برخی آنتیپسیکوتیکها و برخی داروها برای هموفیلی ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
- اختلالات هورمونی مانند سندرم کوشینگ و آکرومگالی
- مشکلات خواب، به ویژه آپنه خواب
گرچه نمیتوانید عوامل خطری مانند سابقه خانوادگی، سن یا نژاد را تغییر دهید، اما میتوانید عوامل مرتبط با سبک زندگی از جمله تغذیه، فعالیت بدنی و وزن را تغییر داده و احتمال ابتلا به مقاومت به انسولین یا پیشدیابت را کاهش دهید.
چه عواملی باعث مقاومت به انسولین و پیشدیابت میشوند؟
اضافه وزن
متخصصان باور دارند که چاقی، به ویژه افزایش چربی در ناحیه شکم ، عامل اصلی مقاومت به انسولین است. اندازه دور کمر به مقدار ۴۰ اینچ یا بیشتر برای مردان و ۳۵ اینچ یا بیشتر برای زنان با مقاومت به انسولین مرتبط است، حتی اگر شاخص توده بدنی (BMI) شما در محدوده طبیعی باشد. پژوهشگران قبلاً فکر میکردند که بافت چربی تنها برای ذخیره انرژی است. با این حال، مطالعات نشان دادهاند که چربی شکم هورمونها و مواد دیگری تولید میکند که ممکن است به التهاب مزمن یا به معنای طولانی مدت در بدن کمک کنند. التهاب نقش موثری در مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2 و بیماری قلبی وعروقی دارد. اضافه وزن یکی از عواملی است که می تواند منجر به مقاومت به انسولین شود که در نتیجه ممکن است موجب بیماری کبد چرب نیز شود.
کمفعالیتی جسمانی
عدم انجام فعالیت بدنی کافی به مقاومت به انسولین و پیشدیابت مرتبط است. فعالیت بدنی منظم تغییراتی در بدن شما ایجاد میکند که باعث میشود بتواند سطح گلوکز خون شما را متعادل نگه دارد.
علائم مقاومت به انسولین و پیشدیابت چیست؟
مقاومت به انسولین و پیشدیابت عمدتاً بدون علائم هستند. برخی افراد با پیشدیابت ممکن است دارای تیرگی پوست در ناحیه زیر بغل یا در پشت و کنار گردن باشند، که به نام اکانتوزیس نیگریکانس معروف است. در این ناحیهها اغلب خال های گوشتی کوچک روی پوست که تگ پوستی نام دارد، نیز ظاهر میشوند. هرچند که برای اکثر افراد سطح گلوکز خون به اندازه کافی بالا نیست تا علائم ایجاد کند، اما تحقیقات نشان دادهاند که برخی از افراد با پیشدیابت ممکن است تغییرات زودهنگام در بینایی خود داشته باشند که میتواند به رتینوپاتی منجر شود.
چگونه پزشکان مقاومت به انسولین و پیشدیابت را تشخیص میدهند؟
پزشکان از آزمایشهای خون برای تشخیص پیشدیابت استفاده میکنند، اما معمولاً برای مقاومت به انسولین آزمایشی انجام نمیدهند. دقیقترین آزمایش برای تشخیص مقاومت به انسولین پیچیده است و بیشتر به عنوان یک ابزار تحقیقاتی استفاده میشود. پزشکان بیشتر از آزمایش گلوکز پلاسمای ناخالص (FPG) یا آزمایش A1C برای تشخیص پیشدیابت استفاده میکنند. قبل تر، از آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) استفاده میکنند که گرانقیمتتر است و به راحتی قابل اجرا نیست.
آزمایش A1C میانگین گلوکز خون شما در طول 3 ماه گذشته را نشان میدهد. FPG و OGTT سطح گلوکز خون شما را در زمان آزمایش نشان میدهند. آزمایش A1C حساسیت کمتری نسبت به آزمایشهای دیگر دارد. آزمایش OGTT میتواند نشان دهد چگونه بدن شما گلوکز را پس از یک وعده غذایی پردازش میکند – قبل از اینکه سطح گلوکز خون ناخالص شما غیرطبیعی شود. اغلب پزشکان از OGTT برای بررسی دیابت بارداری، استفاده میکنند. افراد با پیشدیابت تا 50 درصد احتمال دارند که در 5 تا 10 سال آینده به دیابت مبتلا شوند. شما میتوانید اقداماتی انجام دهید تا پیشدیابت خود را مدیریت کرده و از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کنید. اگر اضافه وزن یا چاقی دارید و یا یک یا چند عامل دیگر خطر دیابت را دارید، یا اگر والدین، برادران یا خواهران یا فرزندان شما دیابت نوع 2 دارند، حتی اگر عوامل خطری نداشته باشید، از سن ۴۵ سالگی به بعد باید شروع به آزمایش دادن کنید. اگر نتایج نرمال باشند اما شما عوامل دیگر خطر دیابت داشته باشید، باید حداقل هر 3 سال یکبار دوباره آزمایش داده شود.
چگونه میتوانم از ابتلا به مقاومت به انسولین و پیشدیابت جلوگیری کنم؟
فعالیت بدنی و کاهش وزن، به بدن شما کمک می کند که بهتر به انسولین پاسخ دهد. گامهای کوچکی مانند مصرف غذاهای سالم و حرکت بیشتر برای کاهش وزن، میتوانند از ابتلا به مقاومت به انسولین جلوگیری کند و در افراد با پیشدیابت، از دیابت نوع 2 را جلوگیری یا آن را به تأخیر انداخته باشند. همچنین استفاده از خوراکی های بدون قند شما در جهت رسیدن به یک سبک غذایی سالم یار می رساند.